Retina Hastalıkları

Retina ve Retina Hastalıkları

Retina, gözün arkasında yer alan, ışığı algılayarak görme sinirine ileten sinir tabakasıdır. Kendi içerisinde 9 ayrı tabakası bulunan retina dokusunda her bir tabaka farklı görme görevlerinden sorumludur. Bazıları gündüz görmeden, bazıları renkli görmeden, bazıları ise gece görmeden sorumludur. İşte en sık görülen retina hastalıkları ve tedavi yöntemleri.

Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (YBMD - AMD)

Makula, retinanın merkezi kısmıdır ve keskin, merkezi görmeden sorumludur. Yaşa bağlı makula dejenerasyonu, bu bölgenin yaşla birlikte bozulmasıdır.

Türleri:

• Kuru Tip (Atrofik): En yaygın formudur (%85-90). Yavaş ilerler ve makuladaki hücreler zamanla incelir.
• Yaş Tip (Neovasküler): Daha az görülür ama hızlı ve ciddi görme kaybına yol açar. Anormal damarlar oluşur ve sızma yapar.

Belirtileri: Merkezi görmede bulanıklık, düz çizgilerin eğri görünmesi (metamorfopsi), okuma zorluğu

Tedavi:

• Kuru tip: Vitamin takviyeleri (AREDS 2 formülü), düzenli izlem
• Yaş tip: Anti-VEGF enjeksiyonları (Lucentis, Eylea, Avastin vb.) ile anormal damar oluşumu baskılanır

Diyabetik Retinopati

Diyabetin uzun süreli etkisiyle retinada hasar oluşmasıdır. Yüksek kan şekeri, retina damarlarında sızıntıya ve yeni, sağlıksız damarların oluşumuna neden olabilir.

Evreleri:

• Arka Plan (Non-proliferatif): Hafif kanamalar, mikroanevrizmalar
• Proliferatif: Yeni damar oluşumu, ciddi kanamalar, retina dekolmanı riski

Belirtileri: Görmede dalgalanma, noktalar veya lekeler görme (floaters), ani görme kaybı (ileri evrede)

Tedavi: Kan şekeri kontrolü, lazer fotokoagülasyon, Anti-VEGF tedavisi, vitrektomi (kanamalar veya retina dekolmanı varsa cerrahi)

Retina Dekolmanı

Retinanın, altındaki destekleyici dokudan (retinal pigment epitel) ayrılmasıdır ve acil müdahale gerektirir.

Nedenleri: Yırtık veya delik, travma, yüksek miyopi, önceki göz ameliyatları

Belirtileri: Işık çakmaları (fotopsi), görme alanında perde hissi, ani görme kaybı

Tedavi: Acil cerrahi müdahale (vitrektomi veya skleral çöktürme), yırtığın yeri lazerle veya kriyoterapi ile kapatılır

Retinitis Pigmentosa (RP)

Genetik geçişli, ilerleyici bir retina hastalığıdır. Retina hücrelerinde (özellikle rod hücrelerinde) dejenerasyon görülür.

Belirtileri: Gece körlüğü (erken belirti), görme alanının daralması (tünel görme), ileri evrede merkezi görme kaybı

Tedavi: Net tedavisi yoktur, vitamin A takviyesi, genetik danışmanlık, yardımcı cihazlar. Mezenkimal kök hücre ve nanobiyoteknolojik tedavilerde olumlu sonuçlar elde edilmektedir.

Makula Deliği (Maküler Hol) ve Epiretinal Membran (ERM)

Makula bölgesinde küçük bir yırtık veya delik oluşması ya da retina yüzeyinde ince, yarı saydam bir zar oluşmasıdır. Zar zamanla büzülerek retinayı çekebilir.

Nedenleri: Yaşlanma, vitreusun çekmesi, travma

Belirtileri: Merkezi görme kaybı, düz çizgilerin eğri veya kırık görünmesi

Tedavisi: Maküler delikler ve epiretinal membranlar ameliyatla tedavi edilir

Santral Seröz Koryoretinopati (SSK)

Retinanın altında sıvı birikmesi sonucu merkezi görme bölgesinde şişlik oluşur. Genellikle genç-orta yaş erkeklerde görülür.

Nedenleri: Stres, kortizon kullanımı

Belirtileri: Görmede dalgalanma, renklerde solukluk, merkezi görmede bulanıklık

Tedavi: Çoğu vakada kendiliğinden düzelir. Geçmeyen vakalarda lazer tedavisi, Anti-VEGF veya özel ilaçlar kullanılabilir.

Vitreomaküler Traksiyon (VMT)

Göz içindeki vitreus sıvısının, yaşla birlikte retinadan ayrılmaya çalışırken makulayı çekmesiyle oluşan durumdur.

Belirtileri: Görmede bozulma, dalgın veya eğik görüntü, çoğu zaman makula deliğine ilerleyebilir

Retina Hastalıklarında Tanı Yöntemleri

Fundus Muayenesi (Göz Dibi Muayenesi)

Göz bebeği büyütülerek retina doğrudan incelenir. Retina damarları, makula, optik sinir başı ve periferik retina değerlendirilir.

Optik Koherens Tomografi (OCT)

Retina tabakalarının kesitsel görüntüsünü verir. Makula deliği, yaş/kuru YBMD, epiretinal membran, diyabetik makula ödemi gibi durumlarda altın standarttır.

Flöresein Anjiyografi (FFA)

Damar yolundan boya verilerek retina damarlarının durumu fotoğraflanır. Sızıntılar, damar tıkanıklıkları, neovaskülarizasyon tespit edilir.

OCT Anjiyografi

Damarsal yapıların boyasız ve 3 boyutlu görüntülenmesini sağlar.

Ultrasonografi (B-Scan)

Retina ayrılması, tümörler veya kanama gibi durumlarda kullanılır. Özellikle göz içi bulanık olduğunda (katarakt, vitreus hemorajisi) oldukça faydalıdır.

Retina hastalıklarında ayrıntılı muayene, kişiye özel yaklaşım, güncel tedavi ve teknolojiler başarıyı belirler. Kliniğimizde bu hastalıkların teşhis ve tedavisi, uzman ekip ve son teknoloji cihazlarla titizlikle gerçekleştirilmektedir.

Retina hastalıkları ile ilgili; Doç. Dr. Yasin Özcan olarak Ataşehir’de bulunan özel kliniğimde sizleri bekliyorum.

Doç. Dr. Yasin Özcan – Ataşehir Göz Doktoru